16 X 1601 Jan Zamoyski nadał mieszczanom prawo palenia gorzałki. W 1653 ordynat zezwolił niewiernemu arendarzowi Izraelowi Nosalczykowi na palenie gorzałki czterema baniami, sycenie miodów i warzenie piwa oraz ich wyszynk. W 1658 Rektor Rudomicz zgodził się na magazynowanie w pomieszczeniach Akademii okowity Żyda Maiera. W XVIII w. postawił gorzelnię na dzierżawionym od klarysek polu przy trakcie lwowskim Żyd Moszek Ickowicz . W 1764 ordynat odebrał Żydom prawo sprzedaży popularnego miodu pitnego (z wyjątkiem karczmy na zamku).
Na przełomie XVIII/XIX w. było ok. 40 kotłów gorzałczanych (ok. 30 winiarzy zw. też kotlarzami). W czasie zaborów propinację od ordynata dzierżawiła rabinowa Berestecka (66 tys. zł rocznie), do niej należał browar miodowy (miód szynkowano w 9 karczmach). W 1821 miał na składzie wina hiszpańskie i rum Oszig Hernstein. Na przedmieściach znajdowały się winnice, za zniszczoną z innymi zabudowaniami w oblężeniu 1813 odszkodowanie otrzymał Sznabel Wolf.
Już w 1874 wzmiankowana była destylarnia i fabryka słodkich wódek, likierów i rumów Bernarda Margulesa i Samuela Eliasberga (6 osób, produkcja ok. 900 hl - 1878), o obrocie rocznym 10 tys. rs (cztery lubelskie razem 200 tys. rs), później do 36 tys. rb. Z 1886 zachowała się wzmianka o chwilowo nieczynnej destylarni, ale już kupca Handelsmana, a z informatora z 1890 o dystylarni Abrama Eigera. Ok. 1890 wzmiankowana jest też miodosytnia.
Przez kilkanaście lat był tu duży, rządowy skład spirytusu tzw. "Monopol", w 1914 zniszczony. Po wyjściu Rosjan został rozgrabiony i podpalony (resztę spirytusu wypuszczono - tego dnia wódka płynęła dosłownie rynsztokami).
W 1912 powstał sklep z rozlewnią znakomitego wina pesachowego (certyfikat cadyka) posiadał Lejba Rozen (Rynek Wielki 2). Od 1918 wódkę pejsachówkę wytwarzał na Starym Mieście Majer Birkan, który prowadził też wyszynk spirytualiów.
W 1922 uruchomiona została Fabryka Wódek Kowerskiego a trzy tygodnie później Fabryka Wódek i Likierów Dulowskiego. W 1939 powstała Fabryka Wódek Gatunkowych J. Ostera przy ul. Gminnej 39,
Od końca l. 20. czynna była hurtownia wódek nr 42 lwowskiej wytwórni Państwowego Monopolu Spirytusowego (w 1928 wzmiankowana jako hurtownia spirytusu), później Hurtownia Prywatna Wyrobów PMS (ul. Okopowa), a w 1938 hurtownia spirytusu Związku Inwalidów Wojennych, ponadto Hurtownia wódek Cyryla Szuryna. W 1944 wódkę rektyfikowano w młynie Kahana. Krótko do 1952 funkcjonowały Zamojskie Gorzelnie Rolnicze PP Wielozakładowe (ul. Lwowska 108, dom Jabłońskiego). W 1994 monopol wyręczał Ormianin, który w pobliżu ...izby wytrzeźwień z przemycanego spirytusu "produkował" przez 9 miesięcy wódki i koniaki.
W 1998 zaprezentowana została wódka czysta "Zamojska". W 2006 zamojski przedsiębiorca Dariusz Soboń założył w Grabniku pod Krasnobrodem winnicę "Marysieńka" (2008 pierwsze  winobranie - 2-3 kg z krzaka). Też osobne hasło: Browary.


 * Na wystawie powiatowej w Zamościu w 1878 wystąpiła z całą bateryą butelek i flaszek o różnokolorowych płynach dystylarnia Korngolda.