Przedstawione 9 i 11 VI 1939 o 17.00 w ramach "Dni Zamościa" w Rynku Wielkim (kwartał płd.-zach.), jako widowisko osnute na epizodzie oblężenia Zamościa z Potopu (III t., rozdz. 3) Żywe Szachy - Szwedzi pod Zamościem. Partię szachową i scenariusz ułożył kpt. Władysław Kolbuszewski (osobne hasło), tekst wierszem Halina Rogińska (osobne hasło), reż. st. sierż. Czesław Brykner. Jako figury szachowe wystąpili czł. Teatru Żołnierskiego w historycznych kostiumach oraz ...żywe konie, ponadto orkiestra. W przedsięwzięcie zaangażowano ok. 60 osób, w rolach 47, z tych 4 narratorzy. Zaangażowali się też M. Pieszko (kostiumy) i T. Zaremba (scenografia). Po prologu i scenach teatralnych następowała bitwa (szranki pod murami twierdzy) czyli partia szachowa. Każdemu posunięciu odpowiadała wygłaszana kwestia. Mecz wygrywały czarne. Szwedzi w bezwładzie schodzą z szachownicy i z Rynku. Na znak Sobiepana trębacz trąbi zwycięstwo... Spektakl obejrzało ok. 2 tysięcy widzów. Wydany został  program z treścią przedstawienia i zapisem odegranej partii (cena 30 gr). 16 IX 2006 w Rynku żywe szachy z inicjatywy Andrzeja Czochry przedstawili uczniowie szkół społecznych.


 * 12 części widowiska: 1. Prolog, 2. Nawoływania straży z wież, 3. Inscenizacja narady, 4. Nawoływania z wieży, 5. Prezentacja poselstwa szwedzkiego, 6. Odegranie marsza bojowego szwedzkiego, 7. Odegranie i odśpiewanie "Bogurodzicy", 8. Wstępna bitwa pod murami twierdzy - pierwsza część partii szachowej, 9. Inscenizacja powtórnego poselstwa szwedzkiego, 10. Dalszy ciąg bitwy - druga część partii szachowej, 11. Inscenizacja odwrotu Szwedów, 12. Odegranie marsza triumfalnego Polaków.
 * Wspaniale wyglądali rycerze w zbrojach ze skrzydłami husarskimi, postacie Hetmana Jana Zamoyskiego, Zagłoby, króla szwedzkiego Karola Gustawa w strojach historycznych (z recenzji)
 * Gra rozpoczynała się ruchem Szwedów - piechur (pion) Cóż to za kurnik lacki stoi! Co za rycerstwo? Ile zbroi! Wyjdź któryś naprzód. Sprawię łaźnię. W finale kwestię wygłasza do Zamoyskiego Zagłoba: Jakem stary / żołnierz Waszmości - śmierć i zgon! / Tych skurczybyków - pułk psiej wiary / przywlekę waści pod sam tron!