Umieszczenie w Zamościu ośrodka wojewódzkiego rozważano w 1918. Niezrealizowany został projekt utworzenia województwa bełskiego ze stolicą w Zamościu (1928) jako największym, najruchliwszym i najkulturalniejszym miastem w tym obszarze, złożonym z powiatów: chełmskiego, tomaszowskiego, hrubieszowskiego, krasnostawskiego, zamojskiego oraz horochowskiego, lubomelskiego, rawskiego, sokalskiego i włodzimierskiego. Po raz trzeci idea utworzenia wojew. zamojskiego odżyła przy końcu l. 40. Również w 1955 na posiedzeniu PMRN mówiono o perspektywie przekształcenia Zamościa w wojewódzkie miasto. Powstało dopiero za czasów E. Gierka w ramach nowego podziału administracyjnego, jako jedno z 49. Istniało w okresie 1 VI 1975 - 31 XII 1998 czyli 23 lata i 7 miesięcy (8552 dni). Jego powierzchnia wynosiła 6.986 km2 (17 miejsce w kraju!) i miało 472 tys. ludności (30 m.)
Awans miasta miał wpływ na jego rozwój i z pewnością, gdyby nie wojewódzka ranga przez ten czas, Zamość wyglądałby o wiele mniej okazale niż dzisiaj. W 1998 Urząd Wojewódzki zatrudniał 302 osoby, a łącznie w szeroko rozumianej administracji wojew. pracowało 1938 osób (553 z wykształceniem wyższym). Po likwidacji w zamojskich agendach lubelskiego UW pracowały  w 1999 - 63 osoby, 2010 - 61. W okresie istnienia województwa pracowało 10 wojewodów (Wojewodowie i wicewojewodowie, także Urząd Wojewódzki).
W 1990-91 funkcjonował też delegat pełnomocnika rządu ds. reformy samorządu terytorialnego wojew. zamojskiego (Janusz Różycki, Hanna Palonka-Czwal). Przewodniczący Zamojskiego Sejmiku Samorządowego: 1990-92 Witold Mil, 1992-95 Krzysztof Rusztyn, 1995-98 Arkadiusz Bratkowski.
Po likwidacji województwa w 1999 wicewojewodą wojew. lubelskiego został Tomasz Flis z Zamościa. Kierownicy Delegatury LUW: Zbigniew Bełz (1999-2002), Władysław Gajewski (2002-2003), Włodzimierz Fudali (2003-2006), Andrzej Lubczyk (2006-2008), Jacek Grabek (2008-2016), Witold Marucha (od 2016). W 2005 Delegatura zatrudniała 52 osoby (w sprawach paszportowych przec. 300 interesantów dziennie). W Delegaturze Urzędu Marszałkowskiego w 2015 pracowały 22 osoby.

 * I Wojewódzkie Targi Sztuki Ludowej odbyły się w Rynku Wielkim 12 VII ...1970
 * Do pierwszego składu Sejmiku z miasta delegowano dwóch lekarzy i pracownik szpitalnego laboratorium - Jerzy Słupecki, Józef Szczepanik, Zbigniew Ślusarczyk!
 * Nie wierzę w uczciwy podział środków i dlatego sądzę, że region straci na reformie terytorialnej. Pieniądze jakimi będzie dysponowało województwo niekoniecznie trafią na Zamojszczyznę. Źle będzie dopóki o wszystkim będą decydowały podziały polityczne. Teraz mamy jakąś Polskę kolesiów. Pamiętam kiedy ówczesny wojewoda lubelski Adam Cichocki (czł. PC) dowiedział się, że przyznano nam pieniądze (obowiązywał zakaz uruchamiania inwestycji centralnych) wysyłał na nas skargi do Warszawy. (Marcin Zamoyski, b. wojewoda, 1998)
 * Likwidacja województwa to utrata pracy przez część dotychczasowych pracowników administracji. To również utrata nadzielanych z budżetu centralnego pieniędzy. To jakby z gospodarstwa rolnego zabrał babcię z wysoką emeryturą (Stanisław Roczkowski b. wojewoda, 1998)
 * W 1998 przy Stow. Forum Obywatelskie Zamojszczyzny powstał Komitet Obrony Województwa Zamojskiego w składzie Kazimierz Czajkowski, Jerzy Zacharow, Bogusław Swatko, Lucjan Juszczak, Janusz Zimek, Andrzej Chwiejczak, Wiktor Szwedziuk, Adam Bachta, który skierował 24 I list otwarty do premiera - postulowano przyjęcie wariantu proponowanego przez Marszałek Senatu RP Alicję Grześkowiak, polegającą na utrzymaniu 31 województw. Zmniejsza to znacznie koszty reformowania państwa, albowiem w 31 województwach znajdują się ustanowione przez Papieża - diecezje.
 * Z likwidacją województwa powstał oddział zamiejscowy UW w Lublinie, którym  - kierowali oddziałami  organizacji i nadzoru Zbigniew Bełz (również kierownik całego oddziału zamiejscowego, wcześniej dyrektor generalny UW), architektury, budownictwa i urbanistyki Marek Pakuła, ochrony środowiska i rolnictwa Zdzisław Strupieniuk, spraw obywatelskich Władysław Surmacz, administracyjnym Waldemar Władyga, finansowym Marek Biłant, geodezji, kartografii, katastru i nieruchomości Zbigniew Asyngier.