Główna ulica staromiejska, w 1591 ul. Grodzka (cz. zach.) i Lwowska (cz. wsch.), następnie też jako Zamkowa, Brukowana (Burkowana - m.in. 1691/94, od 1818), Wielka (1825), 1874-1914 ul. Imperatora Piotra I (potocznie Pietrowska). Na archiwalnej fotografii z okupacji austriackiej widnieją jednocześnie rosyjska i niemiecka nazwa jednocześnie - "Kaiser Peter I Str.". Od XII 1917 była to ul. 3 Maja. Przed 1906 kocie łby wymieniono na klinkier ("bułyżnikiem" z odzysku wyłożono dziedziniec rzeźni).
Przy końcu l. 20. z 8 zakładów jubilerskich aż 5 mieściło się przy tej ulicy. W 1937 zamieszkiwana przez 502 osoby, prawie 90% pochodzenia żydowskiego, a prawie 85% związanych z handlem i rzemiosłem. Wg niezrealizowanego proj. z 1939 Grodzka, a w 1941-44 Burgstrasse, po wojnie ponownie 3 Maja (w 1950 proponowano nadać jej imię Staszica), od 1951 Grodzka, od 21 VII 1958 pierwsza w wojew. lubelskim ul. Lenina (w celu nawiązania przyjaźni z miastem urodzin Lenina Uljanowskiem). Dawną nazwę przywrócono w 1979, początkowo od Rynku do Akademickiej i uchwałą z 21 VII 1980 w całości (w 1981 SD wystąpiło o przywrócenie ul. 3 Maja).
Od 2008 ma charakter reprezentacyjnego deptaku miejskiego, całkowicie wyłączona z ruchu, umieszczono na niej 7 klonów i ławki. Łączy się z osobami M. Grechuty (tablica), M. Rataja i W. Bogusławskiego, a nawet I. L. Pereca, zatrzymać się miał przy niej na nocleg wspomniany Piotr I.
* Najwyższy rozkaz Ministra Spraw Wewnętrznych z 25 IV 1874 o nazwaniu ulicy Brukowanej w Zamościu - ulicą Cesarza Piotra I-go. Warszawski Generał-Gubernator zakomunikował prośbę mieszkańców miasta o nazwanie na pamiątkę pobytu w r. 1698 Cesarza Piotra I w rzeczonym mieście, istniejącej w niem, tak zwanej ulicy Brukowanej, przy której stał dom, gdzie przemieszkiwał Jego Cesarska Mość, ulicą Cesarza Piotra I. (...) Najjaśniejszy Pan (...) zezwolił na uczynienie zadość wzmiankowanej prośbie. (odkrył M. Kołcon)
