Ze słowem "sport" spotykamy się pierwszy raz w 1894, gdy miejscowy sportsmen Gerson podejmuje odbywających wielki rajd 3 cyklistów warszawskich. Wcześniej powstaje lodowisko w "ogrodzie inżynierskim" (1887), następne urządzonego przez wojsko w 1898, z którego korzystały setki osób (Lodowiska). Latem popularne były kąpiele, modny stał się rower, sporo cyklistów było pośród Żydów.
W 1906 usiłowali założyć towarzystwo sportowe, ale władze odmówiły (statut nie precyzował jego charakteru). Uchybieniami formalnymi władze uniemożliwiły powołanie w 1913 zamojskiego towarzystwa rozwoju jeździectwa. Rekreacyjny charakter miało Tow. Muzyczno-Dramatyczne (od 1906) z sekcją gimnastyczną, działające pod koniec I wojny świat. Towarzystwo "Piechur", a po wojnie powstaje Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół".
Początki rywalizacji sportowej łączą się dopiero z piłką nożną. Prym wiodło wojsko i szkoły. W 1921 powstał Wojskowy Klub Sportowy. Po sukcesy sięgali uczniowie gimnazjum (pod opieką Józefa Magryty, potem Henryka Gerłowskiego), który powołał Koło Sportowe z sekcjami gier, lekkiej atletyki, strzelania, hokeja i pinf-ponga, a także szkoły rzemieślniczej, udanie rywalizując z sąsiednimi powiatami. W 1935 (1934?) powstał Międzyszkolny Klub Sportowy, z sekcją siatki, koszykówki, lekkoatletyki, łucznictwem, gimnastyką i ...jordanką (pierwowzór piłki ręcznej dla dziewcząt), z prezes Kosińską. W 1938 uczniowie zamojscy zwyciężyli w wojew. igrzyskach szkolnych.
W 1924 przy Związku Strzeleckim powstał Klub Sportowy "Strzelec", z sekcjami piłkarską i bokserską (największe sukcesy) oraz lekkoatletyczną, koszykarską i strzelecką. Następny był "Hetman", a w 1935 "Maraton". 15 XII 1934 otwarto lokal KS "Zamościanka" (ul. Pereca 12). Zachowała się wzmianka z l. 30-tych o klubie "Naprzód". Istniały też kluby przy TUR i policji. Od 1926 przy Resursie działało Koło Szachowe, było także Koło Cyklistów, a przed samą wojną Klub Tenisowy. 19 XII 1935 odbyło się zebranie przedstawicieli klubów sportowych.
Istniały też żydowskie kluby: oprócz wspomnianej "Zamościanki", Żyd. Gimnastyczno-Sportowe T-wo "Makabi" (od 1922, do rej. 1923), Klub Sportowy "Jutrzenka" (l. lat 20-tych), Koło Sportowe "Bejtar" (przełom l. 20 i 30., kier. D. Bajczman), Żyd. Robotniczy KS "Hapoel" (od 1934) i krótko Klub Sportowy "Szomrija" (ok. 1933) oraz Towarzystwo Gimnastyczne "Nordyja" (ok. 1934, prezes inż. Braunsztejn, kier. Edelsberg), a w czasie okupacji Deutsche Sportgemeinschaft Zamość (ostatni mecz rozegrał w Zamościu 16 VII 1944).
Na polu kultury fizycznej od 19 XI 1935 działał Klub Miłośników Sportu - we wtorki i piątki po południu prowadził pk. H. Gerłowskiego zajęcia dla mężczyzn (gimnastyka nowoczesna, sucha zaprawa narciarska, boks, gry sportowe, instruktor Sokołoski), obowiązywał strój sportowy.