Jedno z ważniejszych wydarzeń naukowych poświęconych dziejom miasta. Odbyła się 23-24 V 1964, zorganizowana przez UMCS i władze Zamościa, pod honorowym patronatem wicepremiera Z. Nowaka. W sesji uczestniczyli także naukowcy warszawscy. Referaty zebrano w książce pod tym tytułem (red. K. Myślińskiego, Zamość 1969, ss. 474). Znalazło się w niej 40 artykułów. Chociaż wyłącznie Zamościa dotyczy 9 materiałów, a te zwłaszcza odnoszące się dziejów współczesnych obarczone są sporym balastem ideologicznym monografia, tak jak sesja, jest jedną z ważniejszych publikacji poświęcona Zamościowi.