Powstała 15 XII 1917 z inicjatywy Stefana i Zygmunta Pomarańskich (osobne hasło) pod nazwą "Zygmunt Pomarański - Księgarnia Polska" (Stefan ukrywał się wówczas pod obcym nazwiskiem). Od połowy 1918 używano już nowej nazwy "Księgarnia - Z. Pomarański i S-ka", lecz formalna zmiana dokonana została dopiero 10 XII 1922, gdy do spółki z 19% udziału wszedł trzeci z braci Józef - inżynier leśnik (zm. 1943). W ostatnich latach istnienia firmy (1930-33) samodzielnym właścicielem był Zygmunt. Mieściła się w Domu Centralnym (od ul. Bazyliańskiej - witryna w narożnym, dużym obecnie dołem zamurowanym oknie), a po usunięciu stamtąd w V 1927, przejściowo w Teatrze Sejmikowym, po czym w obszernym pomieszczeniu przy ul. Akademickiej (w 1999 rozebrane). W szczytowym okresie rozwoju posiadała filie w Hrubieszowie (od 1923), Włodzimierzu Wołyńskim (1923-28), Krasnymstawie (1924-25) i Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 52/19 (od 1925).
Można było wszystko zamówić i w krótkim czasie księgarnia dostarczała mi tego - wspominał Zygmunt Klukowski - Bardzo lubiłem przebywać w atmosferze tej księgarni. Pracowała tam prawie cała rodzina Pomarańskich, bo i matka Zygmunta Maria, miła i skromna starsza pani, potem i żona jego Jadwiga, i jakaś jeszcze kuzynka, no i naturalnie on sam. Obok książek sprzedawano również materiały piśmiennicze. Firma zasłynęła jednak przede wszystkim jako zasłużona dla Zamościa i Zamojszczyzny, znana z wielu pożytecznych i ciekawych inicjatyw edytorskich instytucja wydawnicza, której działalność nakładowa trwała 13 lat. Pomysłodawcą i przez wiele lat inspiratorem większości poczynań wydawniczych był Stefan. Zygmunt zajmował się stroną organizacyjną i finansową przedsięwzięcia.
Jedną z pierwszych inicjatyw "Księgarni Polskiej" było utworzenie w 1918 dwutygodnika  "Kronika Powiatu Zamojskiego", od następnego roku ukazującej się pod tytułem "Teka Zamojska" (osobne hasło), a także przez krótki czas "Kuriera Zamojskiego". W początkowym okresie przeważały tematyczne serie wydawnicze, w większości o charakterze popularyzatorskim (zwykle objętości ok. 1 arkusza), w skład których często wchodziły przedruki artykułów ogłaszanych we wspomnianych czasopismach. Ukazały się serie:
1. "Czytajmy" (1918-19) - wydawnictwo tanich broszurek dla ludu i młodzieży (12 tomików, m.in. Z. Kłossowskiego Zamość twierdza);
2. "Biblioteczka Dydaktyczna" (1918-22) - adresowana do nauczycieli (10 t.);
3. "Biblioteczka Żołnierza" (1919-20) ? krzewiła wiedzę wojskową w popularnym opracowaniu (6 t., m.in. znanych później uczonych i generałów, jak J. Jagmin-Sadowski, T. Felsztyn, G. Przychocki);
4. "Biblioteczka Kroniki Powiatu Zamojskiego" (1918-20) - przedruki artykułów, także z późniejszej "Teki" (26 t.);
5. "Obrona Kresów" (1918) - problematyka narodowa (1 t.);
6. "Swoi i obcy" (1919) - charakterystyki literackie na użytek szkolny (2 t.);
7."Biblioteczka im. ks. Stanisława Staszica" (1919-21) - przeważnie wznowienia z innych serii (3 t.);
8. "Książnica Zamojska" (1921) - przedruki z większych prac naukowych o tematyce regionalnej zamieszczanych w "Tece Zamojskiej" (17 t.);
9. "Biblioteczka Historyczna" (1921-22) - prace z historii Polski, podobnie jak i poprzednia seria pod red. S. Pomarańskiego (4 t., m.in. takich znanych uczonych, jak F. Bujak, S. Arnold, J. Siemieński);
10. "Książnica Lasowa" (1920) - problematyka specjalistyczna z zakresu leśnictwa pod red. J. Pomarańskiego (2 t.).
Wszystkie serie w zamyśle były znacznie obszerniejsze, np. "staszicowska" aż 37 tomików. Od 1919 Pomarańscy wydawali również pozaseryjne pozycje książkowe. Ich zasługą było wydanie pierwszego nowoczesnego podręcznika metodologii historii - Historyki M. Handelsmana (1921) oraz Legii honorowej w Polsce 1803-1923 S. Łozy (1923, wydawnictwo w zależności od papieru kosztowało 40, 10 albo 6,40 zł), której reprint ukazał się współcześnie. Wyszło w "Księgarni" szereg książek dotyczących powstania styczniowego i historii najnowszej, postaci J. Piłsudskiego (m.in. 13 wydań biografii Nasz Wódz Naczelny S. Pomarańskiego, pozycje takich autorów jak W. Rzymowski i W. Sieroszewski, antologie wierszy) ukazały się również prace o tematyce filozoficznej i religijnej (znani pisarze G. Papini i J. Wittlin), książki o Dantem (B. Dębiński i J. Klaczko), wybór prac z zakresu fizyki, podręcznik szkolny do historii. W Zamościu wyszło aż 10 pozycji (łącznie 14 wydań) Tadeusza Zielińskiego - hellenisty o europejskiej sławie. Ukazały się także opowiadania Ilji Erenburga (Oblicze wojny, 1925), wznowienia książek czołowego podówczas pisarza J. Kaden-Bandrowskiego (Mogiły 1919, Przymierze serc 1930).
Szereg powieści mało znanych dzisiaj autorów polskich i obcych, nosiło tytuły, które wskazywały na wyraźnie komercyjny charakter (Małżeństwo Zygmunta Kietlicza, Potęga giełdy, Wathek - romans wschodni, Zabawy mędrców, Królestwo Boże). W ostatnich latach z myślą o podreperowaniu finansów firmy wydawano też książki sensacyjne, takich popularnych wtedy autorów jak A. Marczyński (Wyspa nieznana o największej - 439 s. - objętości w dziejach wydawnictwa i Perła Shang-Haju), L. Boussenarda (Dusiciele z Bengalu, Kapitan Łamigłowa), A. Błażejewskiego (Zemsta Grzegorza Burowa, Korytarz podziemny B) o rekordowych nakładach 8 tys. egz.). Pow. 300 stron wydano 6 pozycji, pow. 100 - 31  a łączna objętość ok. 9,5 tys. stron. Ukazały się również 3 książki dla dzieci J. Ejsmonda i jedna M. Weryho (ps. Marii Kuncewiczowej).
Łącznie wyszło 178 druków, były to jednak w większości broszury (ok. 60 odbitek z "Kroniki" i "Teki"). Drukowane były głównie w Warszawie (12 drukarń), Krakowie i Lwowie, Krzemieńcu, Włocławku, Tomaszowie, Wierzbniku i oczywiście w Zamościu (7%). posiadały bardzo skromną szatę graficzną. Zdobił je znak wydawniczy firmy wzorowany na sygnecie dawnej drukarni akademickiej (jeździec na uskrzydlonym koniu).
Pogłębiające się trudności finansowe doprowadziły w 1931 do zamknięcia wydawnictwa. Zygmunt Pomarański wyjechał do Kraśnika, lecz jego żona nadal prowadziła księgarnię (9 II 1933 odkupił ją Lucjan Kąpicki). Mimo wielu trudności, niesprzyjających warunków, braku fachowego przygotowania bracia stworzyli poważną placówkę wydawniczą - jedną z nielicznych tego typu w Polsce - zapisując znaczącą kartę w dziejach ruchu umysłowego Zamościa pierwszych lat Niepodległości. 103 druki "Księgarni" (nie licząc czasopism) zaprezentowane zostały w 1980 na wystawie, którą zorganizował Kazimierz Kowalczyk) i otwartej 7 V 1996 w Muzeum, a zorganizowanej przez Bibliotekę Miejską. K. Kowalczyk opublikował katalog wydawnictw (1996).
Galeria okładek uporządkowana została wg lat wydań, następnie wg numerów z powyższego katalogu.

 * Poświęcenia dokonał w niedzielę ks. Jędrzejewski - to niepraktykowany dotąd u nas staropolski  zwyczaj poczynania w imię Boże. ("Nowiny Zamojskie")