Po wojnie na bazie trzech przedwojennych szkół zawodowych powstały szkoły rolnicze, ekonomiczne i mechaniczne (początkowo Szkoła Przemysłowa, następnie Zasadnicza Szkoła Zawodowa), które dadzą początek również szkołom elektrycznym i budowlanym (osobne hasło). Z końcem 1944 - I LO miało 535 uczniów, II LO 489, szkoły mechaniczne 380, krawiecka 154, kupiecka 360, pryw. muzyczna 48.
Powstaje także Liceum Sztuk Plastycznych (osobne hasło) i Liceum Pedagogiczne (osobne hasło), przez pewien czas czynne jest Studium Nauczycielskie. W 1977 obok 2 liceów og., było 21 szkół zawodowych - 13 techników, 2 licea i 6 zasadniczych. Wybudowane zostały cztery nowe zespoły obiektów szkół średnich (budowlane, elektryczne, oraz dwa licea). W l. 80. rozpowszechnia się typ szkół pomaturalnych (osobne hasło: Studia zawodowe).
W 1992 w mieście było 41 placówek nauczania ponadpodstawowego, w tym 10 szkół zawodowych na poziomie zasadniczym, 29 średnim i 6 policealnym, reprezentując 11 głównych kierunków nauczania, 13 dla pracujących, ponadto 6 innych jednostek m.in. Zakład Szkolenia Zawodowego, Ośrodek Szkolenia Kadr Medycznych czy Uniwersytet Robotniczy.
W 1995 z połączenia policealnego studium zawodowego, Wojew. Ośrodka Dokształcania Zawod. i LO dla dorosłych powstało Centrum Kształcenia Ustawicznego (osobne hasło). W 2002 powstało 10 gimnazjów i 5 zespołów szkół ponadgimnazjalnych. Od 2007 funkcjonuje Technikum i Liceum Ogólnokształcące "Lider" (ul. Partyzantów 21). Niezrealizowana została uchwała z 1979 w sprawie budowy Centrum Twórczości Dzieci i Młodzieży.
UCZNIOWIE: 1958/59 - w 4 liceach 1393, w 13 szkołach zawodowych 1267; 1965/66 - w 2 liceach 1191, w 21 szkołach zawodowych 5831 (w tym 7 techników dziennych - 2348 i 4 ZSZ dzienne - 1624); 1969/70 - w liceach 1260 i zawodowych 5418; 1972/73 - w 2 liceach 1480, w 35 szkołach zawodowych 6284 (w tym w techników dziennych - 1978 i ZSZ dziennych - 1841); 1979/80 - w 2 liceach 1420,w technikach 1796, szkołach zawod. 1548, liceach zawod. 338, szkołach przyzakład.  905; 1983/84 - w 3 liceach 1646 i w 39 szkołach zawodowych 5550; 1985/86 - 1715 w 4 liceach, 3366 w zawod. średnich i polic. (26), 3162 z zasad. zawodowych (9); 1995/96 - 2686 w liceach (5), 3663 w technikach (22), 3023 w zasadniczych zawodówkach (9), 1997/98 - w 5 liceach 3131 (106 oddz.) i 150 nauczycieli, w artystycznych 259 i 32 nauczycieli, w 24 technikach 4133 oraz 9 "zawodówkach" 2952 - razem 468 nauczycieli, w 8 policealnych dziennych 657 orqz w 2 wieczorowych 161 i 3 zaocznych 162. Na k. VI 2016 na 960 miejsc przygotowanych przez zamojskie zawodówki zgłosiło się 46 chętnych.
Szkoły policealne wg odsetka bezrobotnych absolwentów (2000)

 Szkoła 

 absolwenci 

 bezrobotni 

   % 

 Zespół Kolegiów Nauczycielskich   

 61

 3

 5

 TEB SA   

 136

 7

 5

 Zespół Szkół Budowlanych   

 21

 5

 24

 Centrum Kształcenia Ustawicznego   

 108

 31

 29

 Medyczne Studium Zawodowe   

 58

 21

 36

 Zespół Szkół Ekonomicznych   

 55

 44

 80


 *  Wg Rocznika Statystycznego w 1965 w było 7 techników (2348 uczniów, 347 absolwentów).
 * W 1967 w I LO  z 85 maturzystów na studia zdawało 75, w PLSP z 28 - 21, z Technikum Rolniczego z 56 - 21, z Lic. Pedagogicznego z 107 - 20.
* Maturzyści 1966: I LO - 93, II LO - 117, Liceum Pedag. - 108, PLSP - 32, Techn. Ekonom. - 112, Techn. Roln. Tyt. - 77, Techn. Elektr. - 54.
  * Maturzyści 1991: I LO - 219, II LO - 182, PLSP - 30, Liceum Ekonom. - 91, Lic. Ekonom. dla pracujących - 9, Średnie Studium Zawodowe - 23, Technikum Zawod. - 9, Techn. Mech. - 93, Techn. Elektr. - 54, Techn. Elektr. dla prac. - 13, Techn. Bud. - 7, Techn. Bud. dla prac. - 3, Techn. Roln. - 49,  Techn. Roln. zaoczne - 15.
 * Maturzyści 2005: nie zdało w Lic. Społ. 0%, III LO 0,76, I LO i II LO po 2, "elektryk" 4,2, "rolniczak" 14, "ekonomik" 21, "budowlanka" 33.

 * Maturzyści 2010: I LO - 350 (oblało 8),  II LO - 324 (11), III LO -299 (2),  IV LO - 229 (40), Społ. LO - 75 (0), w technikach i liceach profilowanych w "ekonomiku" - 122 (40), "mechaniku" - 124 (65), "elektryku" - 91 (30), "budowlance" - 76 (30), "rolniczaku" - 97 (57). 
 * Maturzyści 2012: Do matury 2216 uczniów z 31 szkół, III LO - 303 (oblała 1),  Społ. LO - 54 (1), I LO - 316 (2),  najmniej w LO dla Dorosłych "Żak" na 13 i w Techn. Uzup. nr 4 na 12 oblali wszyscy.

 * W 1993 rozpoczęli naukę absolwenci szkół podstawowych: I LO (profil ogólny 4 klasy, mat.-fiz. 1, biolog.-chem. 1, humanist. 1), II LO (odpowiednio 3, 1, 1, 1), Liceum Ekonomiczne (ekonomika i org. przedsiębiorstw 1, finanse i rachunkowość 2, bankowość 1), Liceum Handlowe (techn. handlowiec 2), Techn. Mechaniczne (bud. maszyn 1, naprawa i eksploatacja pojazdów samochod. 1), Techn. Elektryczne - ZSEl. (elektronika 1, elektromechanika 2), Techn. Elektr. przy ZE (elektroenergetyka 1), Techn. Budowlane (bud. ogólne 1), Techn. Przem. Drzewnego (meblarstwo 1), Liceum Zawodowe (rolnik - wiejskie gospod. domowe 1), Techn. Rolnicze (upr. roślin i hodowla 1, hodowla 1), Liceum Zawod. przy ZSMech. (mechanika pojazdów i urządzeń chłodniczych po 1), PLSP (formy użytk. 2), Szkoła Muzyczna.
ZSZ Mechaniczna (ślusarz 2, spawacz 1, operator obrabiarek 2, mech. pojazdów samoch. 1, monter gazownictwa 1, kucharz 1), ZSZ Elektr. (elektro-mechanik 3, ogólna 1), ZSZ PKS (mech. samochod. 2), ZSZ Budowlana (monter instal. bud. 1, technolog robót wykończ. 1, murarz 1, stolarz 3, wielozawod. 2, betoniarz-zbrojarz 1), ZSZ Roln. (rolnik 1, ogrodnik 1), ZSZ Ekonom. (sprzedawca 3, krawiec-szwacz 1, ciastkarz 1, piekarz 1, aparatowy przetw. mięsnego 1, kucharz 1).
 * Oferta dla absolwentów szkół podstawowych na 2015/16:
ZSP nr 1 - technikum: ekonomista, informatyk, handlowiec, hotelarstwa, obsł. turystycznej, cyfrowych procesów graficznych, techn. odzieży, usług fryzjerskich, logistyk, fototechnik, analityk; zasadnicze; cukiernik, krawiec, drukarz, fotograf, piekarz, sprzedawca;
ZSP nr 2 - technikum: mechanik, poj. samochodowych, , żywienia i usług gastronomicznych, mechatronik, organizacji i reklamy, hotelarstwa; zasadnicze: mechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik poj. samochodowych, mechanik-monter maszyn, blacharz samochodowy, blacharz, ślusarz, operator obróbki skrawaniem, mechanik maszyn drogowych, kucharz, mechanik motocyklowy;
 
ZSP nr 3 - technikum: elektronik, telekomunikacyjny, elektryk, informatyk, teleinformatyk, organizacji i reklamy, energetyk; zasadnicze: elektryk, elektromechanik, monter elektronik, monter urządzeń telekom., monter mechatronik;
ZSP nr 4 - technikum: budownictwa, drogownictwa, geodeta, informatyk, renowacji architektonicznej, technologii drewna, urządzeń sanitarnych, żywności, gazownictwa, energii odnawialnej, wiertnik; zasadnicze: fryzjer, kucharz, monter zabudowy, tapicer, hydraulik, murarz, tynkarz, betoniarz, zbrojarz, stolarz;
ZSP nr 5 - technikum: górnictwa otworowego, geolog, aranż. wnętrz, florysta, architektura krajobrazu, agrobiznesu, weterynarii, mechaniki rolniczej, turystyki, kelner, ogrodnik, , ochrony środowiska, inżynierii środowiska, rolnik; zasadnicze: rolnik, ogrodnik, kucharz, górnik eksploatacyjny, mechanik;
Technikum Lider - technikum: usług fryzjerskich, usług gastronomicznych, hotelarstwa, geodeta;
Technikum ZDZ - informatyk kl. celna, policyjna i wojskowa, handlowiec, usług fryzjerskich;
Prywatne Technikum Hotelarstwa - hotelarstwa, usług żywieniowych i gastronomicznych.
 * W 1995 w 12 technikach i szkołach zawodowych kształciły się 764 osoby.