Zaopatrzenie w proch, zwłaszcza w okresie gdy Zamość był twierdzą rosyjską  było podstawowym elementem jej zaopatrzenia. W początkowym okresie produkcja prochu odbywało się w młynie poza murami, za "Małą zalewą", prawdopodobnie tym znanym z planu Brauna (mola civitas) istniejącym w 1581-1664. Później w kolejnych młynach z tej strony miasta.
Z pocz. XIX w.  amunicję wytwarzano w tzw. laboratorium, zniszczonym w 1813. Wg planu z 1818 proch składano w kazamatach bastionu V w obu flankach, bastionu VI flance lewej (wszystkie trzy duże mogące w sobie każda zamykać po 10.000 funtów prochu) oraz małe prochowe składy w kazamatach bastionu III i VII.
W późniejszym okresie na czas pokoju magazyny prochowe mieściły się poza twierdzą - trzy murowane budynki od strony zachodniej - na osi bastionów 3 i 4 oraz  kurtyny między nimi. 1  XI 1830 w twierdzy magazynowano 29,7 t prochu armatniego i 4,7 tys. gotowych ładunków, 21 kg prochu karabinowego  i 114 tys. ładunków karabinowych oraz 222 tys. skałek. ponadto zgromadzone jeszcze były zapasy siarki i saletry, które umożliwiły założenie młyna  prochowego (2 koła młyńskie, siła koni).
Ok. 1840 powstały dwie prochownie w obrębie fortyfikacji przy bastionie III i IV (Śródszańce). Po kasacie twierdzy budynki zmieniły przeznaczenie, a rolę prochowni przejęła rotunda. Zachowała się budynek prochowni południowej (przed arsenałem).