Z jazzem pierwszy raz Zamość zetknął się dzięki restauracji K. Stefaniaka z ul. Żeromskiego, w której grał codziennie przez krótki czas amerykański jazz-band z Konstantynopola (po 1922). Podczas jednego z przedwojennych balów jako orkiestra jazzbandowa anonsował się miejscowy zespół Sznycera. W 1926 zawitała do Zamościa (przed wyjazdem do Totonto) pierwsza polska objazdowa rewia jazzowa Zygmunta Karasińskiego (pionier jazzu w Polsce) z Murzynem Samem Salvano i tańcami excentryczno-modernistycznymi. W 1930 z warszawskim teatrem rewiowym"Gong" z powodzeniem wystąpił jazz-band.
W pierwszych po odzyskaniu niepodległości koncertach estradowych występowała też orkiestra Stow. Miłośników Sztuki. 10 XII 1944 były to Okolice jazzu, z tangami (m.in. Porchmana Błękitna Maripoza), slow-foxami i foxtrotami, m.in. z występującym solo saksofonistą Józefem Złomańcem (walc P. Whitmana). Jako zespół jazzowy w 1956 również prezentował się sekstet Jana Ziąbkowskiego. W 1958 przy PLSP pojawił się jazzowy - jak się określano - "Hool Club Sputnik" (gitara, akordeon, szyjka od butelki, krzesło zamiast perkusji, fortepian szkolny rzadko dostępny). Ok. 1960 zespół jazzowy działał w ramach ork. dętej ZFM, 7 III 1964 zadebiutował w Klubie Inteligencji zespół jazzowy Ryszarda Łepika, a w 1969 orkiestra jazzowa pod dyr. Zbigniewa Pawelca. W 1985 przy Spółdzielni Mieszkaniowej był zespół "Jazz".
18 i 19 III 1954 o 21.00 z zespołem jazzowym Karasińskiego śpiewała czarnoskóra Elisabeth Charles. W 1963 wystąpiły tu pierwsze krajowe zespoły jazzowe: 12 I sextet Jana Walaska i 4 III "Nev Orleans Stompers" (dwa koncerty). W 1980-82 działało "Combo-80" grające jazz tradycyjny. W 1982 powstał Jazz-Club im. Mieczysława Kosza ogniskujący życie jazzowe w mieście.
W 1984-85 występował Duet Fil - Kolano (Andrzej Fil. git. akust., Adam Kolano. git. el.) - uczniowie PSM, prezentowali własne kompozycje wzorowane na sambie i bossanovie, udział m.in. w jazzie na Kresach, Sylwester Gumiela Kwartet (podczas JnK, 1985), "Kopyto Blues Band" (JnK, 1986, 1988). Z końcem l. 80. działały zamojskie zespoły - kwartet Jerzego Bałakuta (1988) i "Old Boys Big Band" (1990). Przy szkole muzycznej powstał w 1994 big band Waldemara Skóry, a w 1995 "Cookie Jazz Trio". Jego perkusista Krzysztof Gradziuk wykłada na Akademii Muz. w Katowicach i gra w trio RGG.
W zamojskich zespołach występowali znani trębacze jazzowi, w "North Padwa Jazz Band" Wiesław Eyssymont (grał w pierwszych polskich zespołach jazzowych m.in. "Warszawskich Stompersach", z Jerzym Matuszkiewiczem, w "Gold Washboard", "Bizonach"), a z "Performerem" Andrzej Przybielski. Odwrotnie, w Big Bandzie W. Pieregorólki w 1988 grali nauczyciel i absolwent PSM Mieczysław Pawelec i Zbigniew Pieczykolan. W 2010 zwyciężczynią MSWJ została po raz pierwszy zamościanka Joanna Buczek (wcześniej udział Sambor Dudziński i Magdalena Stopa).
W 1993 z 12 polskich festiwali jazzowych aż dwa w organizowano w Zamościu (więcej - 3 w Krakowie), a są to Międzynarodowe Spotkania Wokalistów Jazzowych, wtedy starszych tylko pięć imprez) i "Jazz na Kresach". W l. 90. organizowano Zamojskie Zaduszki Jazzowe (w 1994 jako fragment trasy koncertowej z amerykańskimi muzykami, m.in. gitarzysta i wokalista Carlos Jonson i perkusista Ernie Adams), wznowione w 2009 (Corner Pub), a od 2010 (ponownie jako I-sze) w orkiestrze im. K. Namysłowskiego. Od 2004 organizowana jest jazzowa impreza "Nev Cooperation". W 2007 w Piwnicy pod Rektorską odbywał się cykl koncertów "Art Jazz Cafe".
* Jan Ptaszyn Wróblewski - gdyby nagle któraś z imprez (MSWJ, JnK) zniknęła, poczułbym się jakby z kalendarza wykreślono Wielkanoc.