Najstarsze ilustracje przedstawiające Zamość i jego budowle do 1900 (oprócz fotografii): 
 - tzw. "plan Brauna", który później wielokrotnie kopiowano - Brauna plan - naśladowcy. 
 - Plan miasta, Kolegiata i Akademia (miniaturowe, mało wiarygodne), ok. 1602-7, fragm. ryciny J. Lauro ku czci J. Zamoyskiego, w zb. BJ Kraków (M. Lewicka Rycina Jakuba Lauro ku czci Zamoyskiego, "BHS", 1956 nr 1, repr. m.in. w Zamość miasto Idealne). Dokładne pokazanie miasta nie leżało w możliwościach sztycharza.
 - Widok miasta od płd., tzw. "obraz bukowiński". 
 - Widok miasta od płn., wraz z planem, rys., 1704, w zb. Archiwum Król. w Sztokholmie; także w diariuszu oficera - zb. Biblioteki Król. w Sztokholmie (wg kopii A. Czołowskiego repr. Twierdza Zamość S. Herbsta i J. Zachwatowicza). 
 - Oblężenie w 1715 (mało wiarygodny), rys. wg sztychu z ok. 1800 w zb. BN (repr. Twierdza Zamość S. Herbsta i J. Zachwatowicza, jako oblężenie z 1656).
 - Brama Lubelska, rys., 1790, w zb. AGAD Warszawa (repr. Twierdza Zamość S. Herbsta i J. Zachwatowicza). 
 - Pałac Zamoyskich, fasada korpusu głównego, rys., 1802, dawniej w zb. Biblioteki Ord. Zamoyskich w Warszawie (repr. Zamość miasto Idealne).
 - Wieżyczka bastionu III, rys., B.(?) Ittar, 1805, dawniej w zb. Bibl. Ord. Zamoyskich w Warszawie (repr. Twierdza Zamość  S. Herbsta i J. Zachwatowicza). 
 - Zamość szturmem przez Woysko Polskie zdobyty d. 20. maia 1809, rys., M. Stachowicz, wg którego sztych S. Langera, w zb. MN w Warszawie (repr. Twierdza Zamość w 350 rocznicę chrztu bojowego, Zamość 1997). 
 - Cztery Widoki Zamościa od południowego zachodu wykonane przez A. Boveta, litogr. w zb. BN (po 1816), F. Brudera (1818, 1821) i nn autora w "Przyjacielu Ludu" 1839).
 - Ok. 1820 powstały Widoki Zamościa J.P. Lelewela, związane z fortyfikacjami i pracami modernizacyjnymi. Cenne dokumentacyjnie akwarele powstał w trakcie służby Jana Pawła Lelewela w twierdzy zamojskiej.
 - Brama (10x18 cm), rys., J. Sokołowski, ok. 1820, zb. Muzeum Narodowego w Krakowie. 
 - Widoki twierdzy od Szczebrzeszyna... plan i 28 rysunków (36x63 cm), akw., J. P. Lelewel, 1821, w zb. Muzeum w Petersburgu (repr. "Zamojski Kwartalnik Kulturalny", 2006, nr 1-2).
 - Widoki różnych części fortecy, (63x35 cm), akw., J. P. Lelewel, 1824, w zb. Muzeum w Petersburgu (repr. "Zamojski Kwartalnik Kulturalny" 2006, nr 1-2).
 - Widok twierdzy od płd. (55x83 cm), akw., J. Schwel, pocz. l. 30. XIX w., zb. Muzeum Architektury Akad. Bud. i Arch. w Moskwie (repr. "Kwart. Arch. i Urb." 1961, z. 3). 
 - Widoki twierdzy od płn. (25x48 cm) i zach. (25x42 cm), dwa obrazy olejne, M. Zaleski, ok. 1841, zaginione - d. w zbiorach ambasadorowej Olszowskiej (znane z repr. m.in. w Zamościu S. Herbsta); kopie: J. Smolińskiego (rys.) i K. Pillatiego  (rys. w zb. Muzeum Narod. w Warszawie, repr. Twierdza Zamość, drzeworyty w "Tyg. Ilustr." 1890 nr 8). W 2015 doszło do sensacyjnego odkrycia obu obrazów Zaleskiego w zb. Wojenno-Historycznego Muzeum Artylerii, Wojsk Inżynieryjnych i Łączności w Petersburgu (repr. kolor. w E. Lorentz Dziedzictwo Franciszkanów..., 2016), które różnią się wieloma istotnymi szczegółami, wskazując na różne wersje tego tematu.
 - Widok Zamościa (15x20,5 cm), litogr. (litografia "Przyjaciel Ludu" 1839 nr 8, s. 57), zob. Widoki Zamościa od południowego zachodu
 - Wnętrze Kolegiaty (66x50 cm), obraz olejny, M. Zaleski, l. 40. XIX w. (w 199, 4 sprzedany na aukcji). Wg kustosz z Muzeum Narodowego - płótno wielkiej urody, obraz bardzo dobry, znakomicie malowany.
 - Fasada Kolegiaty (17x20 cm), rys., J. Wilczyński, 1851, w zb. Muzeum Czartoryskich w Krakowie (repr. w Katedra w Zamościu, fot. J. Lipiec, 2007). 
 - Brama Szczebrzeska (35x50 cm), rys., J. Wilczyński, 1853, zb. Muzeum Narod. w Warszawie. 
 - Ratusz i kamienice ormiańskie nr 30 i 28 - z attykami (35x50 cm), rys., J. Wilczyński, 1853, w zb. Muzeum Narod. w Warszawie (repr. w Zamość miasto idealne). 
 - Dawna Brama Szczebrzeska (11x18 cm), rys. W. Gerson, ryc. J. Holewiński (drzeworyt  "Kłosy" 1867, 2, 209). 
 - Kolegiata (32x45 cm), akw., N. Orda, l. 70. XIX w., w zb. Muzeum Narodowego w Warszawie (wg akwareli litogr. L. M. Fajansa w Albumie widoków Polski 1873-83).
 - Ratusz w Zamościu (15x13 cm), ryt. nn (drzeworyt "Tyg. Ilustr." 1871, nr 190, s. 89).
 - Kolegiata w Zamościu (16,5x21 cm), ryt. J. Jarmużyński wg fot. K. Strzeleckiego, drzeworyt w zb. BN ("Tyg. Ilustr." 1878, t. I, s. 280).
 - Wnętrze Kolegiaty w Zamościu (16x16 cm), ryt. J. Jarmużyński wg fot. K. Strzeleckiego, drzeworyt w zb. BN ("Tyg. Ilustr." 1878, t. I, s. 284).
 - Ratusz w Zamościu (19x16 cm), ryt. B. Puc wg fot. K. Strzeleckiego (drzeworyt "Tyg. Ilustr." 1878, t. II, s. 295).
 - Kościół po-franciszkański w Zamościu (16x14 cm), ryt. A. Kuhlewein wg fot. K. Strzeleckiego drzeworyt w zb. BN("Tyg. Ilustr." 1878, t. I, s. 288).
 - Panorama miasta, podcienie, ratusz, kolegiata, d. kościół franciszkanów - oryg. tytuły błędne (wspólna ilustracja 28x23,5 cm), rys. F. Brzozowski, ryt. K. Piastuszkiewicz (drzeworyt "Tygodnik Powszechny" 1882 nr 21 s. 329).
 - Kamieniczka narożna ul. Kolegiackiej z attyką (15x19 cm) rys. M. Andriolli (drzeworyt "Tyg. Ilustr." 1888, t. II, s. 161).
Dom z XVI w. - kamienice ormiańskie nr 22-26 (7x12 cm) rys. M. Andriolli (drzeworyt "Biesiada Literacka" 1888, nr 20, s. 313).
W 1866-1918 w 12 czasopismach (najczęściej "Tyg. Ilustr." 8 razy) ukazało się 36 ilustracji (najczęściej Kolegiata - 15, kamienice - 7, Brama Szczebrzeska - 5). W 1905 ilustracje z Zamościa opublikowało aż 5 czasopism ("Zorza", "Biesiada Literacka", "Tyg. Ilustr.", "Praca", "Ziarno").
Wartość ikonograficzną posiadają także pomiary fasad: Kolegiaty i kościoła franciszkańskiego - zb. Muzeum Zamojskiego, kościoła ormiańskiego - zb. AP w Lublinie, ratusza - zb. Politechniki Warszawskiej, arsenału, akademii, nieistniejącej scholasterii i kamienicy w Rynku Wielkim 5a - zb. Archiwum w Radomiu, Bramy Lubelskiej Starej, Lwowskiej Starej i Szczebrzeskiej - dawne zb. Biblioteki Ord. Zamoyskich. Najstarsze fotografie Zamościa pochodzą z 1877 - "Album Zamojskie".