Powstało 7 IX 1944 (krótko jako Amatorski Zespół Miłośników Sztuki), pod patronatem Referatu Kultury i Sztuki PRN. Rozwinęło bardzo aktywną działalność, głównie w sekcji muzycznej (orkiestra symfoniczna), ponadto chóralnej i dramatycznej. Na pocz. 1946 zawiesiło działalność, ale już 24 V zawiązało się jako Tow. Miłośników Sztuki i Literatury, bezskutecznie jednak przez rok usiłujące się zarejestrować. TMS powstało jeszcze raz w 1947 w ramach akcji nadzorowanej przez władze (prezes Henryk Skotnicki) i przez nie po dwu latach rozwiązane.
Mieściło się w Rynku Wielkim 1 (5 pokoi) i miało charakter szyldu dla dotychczasowych form działalności (m.in. sekcja plastyczna, teatralna, choreograficzna). Z inicjatywy TMS powstała szkoła muzyczna. Zorganizowano m.in. "Wielką Rewię Sztuki" i "Bazar Artystyczny" (1948). Wobec braku zainteresowania, ze strony publiczności i władz, nie wykazywało intensywnej działalności i zmuszone zostało do  likwidacji 3 sekcji (sprawozdanie z 1949). Z końcem XII 1950 faktycznie nie istnieje, utrzymywane tylko jako firma dla szkoły muzycznej (korzystała z inwentarza TMS). W 1993 przy Szkole Muzycznej powstało Stowarzyszenie Miłośników Sztuki (przew. Nelly Chrzan) - organizuje m.in. koncerty kameralne w muzeum, od 2009 jako Zamojskie Stowarzyszenie "Muzyka Art".

 * Wśród działaczy Michał Zydło, Maria Kietlińska, Piotr Banaszkiewicz, Jadwiga Kaczkowska, Czesław Skarbek, Adam Klimek, Jan Bidiuk, Stefan Kosiorkiewicz (12 IV 1946).