Godność ta znana jest od średniowiecza. Scholastykiem był wówczas kanonik kierujący szkołą przy katedrze lub kolegiacie. W Kapitule Zamojskiej (osobne hasło) obok infułata i kustosza był jednym z 3 prałatów, czyli najważniejszych członków kapituły. Należał do niego nadzór nad Akademią. Stał nawet ponad rektorem. Pierwszym scholastykiem został w 1609 Wojciech Bodzęcki. W czasie istnienia Akademii kapituła posiadała 15 scholastyków (najdłużej Andrzej Abrek - 30 lat).
Od 1698 zamieszkiwali w domu dla księży profesorów przy Akademii (6 izb). Był to wzniesiony na pocz. XVII w. parterowy dom z podcieniami od ul. Kołłątaja. W poł. XVIII w. scholasteria została nadbudowana i otrzymała wyniosły dach mansardowy. Później służyła wojsku (osobne hasło: Starostwo). Po kasacie Akademii funkcja scholastyka straciła znaczenie i zdarzało się, że latami była nieobsadzona.
Od I Wojny świat. scholastykami Kapituły byli: Wincenty Hartman 1918-19, Antoni Wójcikowski (1919-45), Ludwik Zalewski (1947-48), Józef Cieślicki (1952-59), Wacław Kowalski (1959-75), Karol Mareś (1977-84) i jako ostatni w 1986-95 do śmierci Franciszek Kapalski. Czterej ostatni swoją pracą duszpasterską związani byli przez pewien czas z Zamościem, ale jak wszyscy po kasacie Akademii pełnili tę godność poza siedzibą kapituły.