W 1931 z inicjatywy Stanisława Kuleszy powstało Koło Walki z Gruźlicą, jego 200 czł. płaciło składkę 50 gr miesięcznie. Poradnię otwarto 1 IV 1932 przy Kasie Chorych (d. Lwowska 13), przyjmowali lekarz S. Kulesza i pielęgniarka Seweryna Mazur. W tym czasie dyr. szpitala wydzielił po salce dla kobiet i mężczyzn chorych na gruźlicę (zalążek oddziału). Później poradnia mieściła się w "Kropli mleka" przy ul. Piłsudskiego 1, od 1959 samodzielnie (bez kuchni mlecznej). W 1954 leczono 338 osób, udzielono 12.236 porad I wykonano 14.088 prześwietleń. W 1960 wykonano 9196 prześwietleń, 10 tys. zdjęć małoobrazkowych, 17.269 badań tuberkulinowych, wykrywając  183 chorych, obejmując opieką  3591 osób (w tym ze wsi 1672).
W 1953 poradnia zatrudniała 3 lekarzy (2 specjalistów), w 1964 - 4 lekarzy i 6 pielęgniarek. W 1976 przekształcona w Wojew. Przychodnię Przeciwgruźliczą i Chorób Płuc, na krótko zamknięta i 1979 otwarto ponownie. W 2002 przeniesiona na teren szpitala.
Od 1983 była wykonywana bronchoskopia (tylko w Lublinie, brak w Chełmie i Białej). W 1985 na oddziale gruźliczym i pulmonologicznym leżało statystycznie 90% tych dla których nie było już ratunku.


 * 17 VIII 1925 zarejestrowano Zamojskie Towarzystwo Walki z Gruźlicą, które prawdopodobnie nie podjęło działalności.
 * W 1981 przy przychodni powstało koło terenowe lubelskiego Stowarzyszenia do Walki z Gruźlicą - prezes Marian Bizior, wiceprezes Stanisław Dybała, czł. Tadeusz Molas, Zofia Molas, Stanisław Modrzewski, Jan Kietliński, Antoni Rawiak, Józef Szczepanik, Stanisław Majewski.