Tajna organizacja wojskowa powstała na pocz. I wojny światowej. W pocz. okresie Zamość przynależał do okręgu VIII - lubelskiego, komendantem obwodu zamojskiego był Zygmunt Pomarański i Edmund Nahajski. Znaczenie miasta sprawiło, że rozkazem z 31 V 1917 wydzielony został zamojski okręg VIIIa, obejmujący 5 obwodów - pow. zamojski obwodem VI. Komendantem okręgu został Stefan Sowa-Lelek (osobne hasło), po nim Kazimierz Kierzkowski, Wacław Klaczyński i Stanisław Tessaro. W XII 1917 okręg liczył 981 czł. W VII 1917 w Zamościu było 63 czł. w ośmiu sekcjach, w samym mieście 15 czł., ponadto Nowe Miasto 10, Lubelskie Przedmieście 12, Kol. Podtopole 6, Janowice 2, Wólka Infułacka 8.
5 XII 1937 koło powiatowe POW otrzymało sztandar (na sztandarze daty 1914-1921, ukryty w czasie wojny, od 1967 w muzeum), a przy ul. Łukasińskiego (między Bramą Lwowską i nadszańcem) wmurowano pamiątkową tablicę upamiętniającą czyn zbrojny 1918 (ok. 1950 usunięta), ulicę Obwodową przemianowano na ul. Peowiaków. W chwili wybuch wojny w 1939 prezesem Związku Peowiaków w Zamościu był Wacław Gałaszkiewicz (osobne hasło).
* Sztandar z gwoździami gdy wybuchła wojna ukryto w zalakowanym garnku ukryto w piwnicy domu przy ul. Odrodzenia 20, w którym mieszkał chorąży Stanisław Gac. Sztandar odkupiło muzeum w 1967 płat (od kolekcjonera), w 1983 a drzewiec, głownię i 278 gwoździ pamiątkowych (od mieszkańca Zamościa).
5 XII 1937 koło powiatowe POW otrzymało sztandar (na sztandarze daty 1914-1921, ukryty w czasie wojny, od 1967 w muzeum), a przy ul. Łukasińskiego (między Bramą Lwowską i nadszańcem) wmurowano pamiątkową tablicę upamiętniającą czyn zbrojny 1918 (ok. 1950 usunięta), ulicę Obwodową przemianowano na ul. Peowiaków. W chwili wybuch wojny w 1939 prezesem Związku Peowiaków w Zamościu był Wacław Gałaszkiewicz (osobne hasło).
* Sztandar z gwoździami gdy wybuchła wojna ukryto w zalakowanym garnku ukryto w piwnicy domu przy ul. Odrodzenia 20, w którym mieszkał chorąży Stanisław Gac. Sztandar odkupiło muzeum w 1967 płat (od kolekcjonera), w 1983 a drzewiec, głownię i 278 gwoździ pamiątkowych (od mieszkańca Zamościa).
