Powstał 1 XII 1962, najpierw krótko jako Harcerski Teatr Aktualności, skupiając 55 zapaleńców na czele z Waldemarem Zakrzewskim, absolwentem łódzkiej PWST, reżyserem, scenarzystą, kier. literackim, początkowo sporadycznie aktorem (pochodził z Pabianic, gdzie wcześniej pracował z młodzieżą). Na pierwszych zajęciach spotkali się 16 XII w I LO. W ciągu pierwszych 5-ciu lat 23 premiery i 112 przedstawień (70 tys. widzów).
Nie mając własnej siedziby w różnych okresach czasu MTA związany był z PDK (1964-72) i Młodz.DK (też 7 lat), Spółdz. Mieszkaniową im. W. Łukasińskiego, Liceum Ekonomicznym, KMPiK, obu "Ogólniakami" i Liceum Sztuk Plastycznych, Komendą Chorągwi ZHP (do 1988, zespół stanowił początkowo 79 Drużynę Harcerską). Od 1987 działał w Ośrodku Kultury Teatralnej "W Bramie", dopóki nie został zdominowany przez inne, głośniejsze formy wypowiedzi, a od 1994 ponownie przy Spółdzielni im. W. Łukasińskiego.
Wypowiadał się takimi formami, jak teatr dramatyczny, małych form, teatr propozycji (1965), jednego aktora, poezji, wizji i ruchu (ta forma wypowiedzi od 1983, w związku z wyjazdem do Niemiec), dziecięcy, widowisko poetyckie, program satyryczny. W repertuarze m.in. W. Szekspir (24 VI 1977 premiera Hamleta), J. Molier, W. Goethe, M. Gogol, M. Twain, C. Goldoni, M. Ghelderode, H. Ch. Andersen, C. Gozzi, S. Jesienin, J. Drda, R. Tagore, A. de Saint Exupery, A. Miller, E. Ionesco, J. Słowacki, A. Fredro, C.K. Norwid, M. Bałucki, T. Gajcy, W. Gombrowicz, S. Mrożek, T. Nowak, A. Osiecka. Teatr przygotował aż 4 sztuki wg baśni teatralnych rosyjskiego pisarza Jewgienija Szwarca. Największą frekwencję miały: Zemsta Fredry - 14,5 tys. (1966), najwięcej spektakli Skąpiec Moliera - 23 (1971). Do spektaklu Czy Romeo i Julia...? powstało aż 28 wersji scenariusza. Szybko zrezygnowano z kurtyny, grając wśród widzów. Tradycyjną formą pracy teatralnej były integrujące zespół obozy letnie.
Występował na scenie Teatru Wielkiego i Teatru Dramatycznego, Sali Kongresowej, także w miasteczkach, w lesie, nad jeziorem, w starym kościółku, na stadionie, w hali fabrycznej, w szkołach. W 1983 pierwszy raz gościł za granicą - w Schwäbisch Hall. gdzie bywał jeszcze w 1986 i następnych latach. W 1984 wystąpili w ZLT.
Za największe osiągnięcia artystyczne tytuł asystenta otrzymali: Jerzy Holweg, Teresa Wysocka, Tadeusz Sawic (l. 60.), Jerzy Krukowski, Grażyna Chorążyczewska, Waldemar Kaźmierczak, Leszek Czaja, Janusz Nowosad (l. 70.), Tadeusz Gałka (l. 80.). Wymienić też należy m.in. Leszka Cataldo, Bogusława i Wiesława Wiącków, Jerzego Pobutę, Teresę Hantz, Alicję Pilarczyk, Zygmunta Adamczyka, Tadeusza Bojaryna, Ewę Palonkę, Joannę Bzówkę, Zbigniewa Krukowskiego, Sławomira Strzałkę, Beatę Szajowską, Barbarę Wiącek, Wojciecha Pastuszaka, Piotra Koprowskiego, Roberta Łuczkę, Zbigniewa Galardę. Do czołowych aktorów (niektórzy nawet po 7 lat w zespole) należał m.in. Tadeusz Sawic (1967-69 przewodniczący Rady Zespołu), ob. przedsiębiorca warszawski. Na scenie zawodowej grali później: Beata Ścibak (Warszawa), Robert Mazurkiewicz (Kielce), Hanna Piaseczna, a Grażyna Chorążyczewska była scenografem (dyplom u J. Szajny), ponadto  Marcin Bikowski, Ireneusz Maciejewki, Mateusz Tymura. Kilkakrotnie w głównych rolach pojawiał się na scenie W. Zakrzewski (1965-67). Zespół liczył kilkadziesiąt osób (1982 - 30, w wieku 15-22 lat).
Utrzymywał kontakty ze Zbigniewem Cynkutisem (Teatr Laboratorium), Jerzym Leszczyńskim (pantomima), Aleksandrem Maliszewskim, Zbigniewem Jerzyną (literaci). Współpracowali m.in. plastycy Włodzimierz Wasiluk i Bogusław Bodes, muzycy Marian Szewera, Wojciech Kowalczyk, Jerzy i Ryszard Bałakut, a od początku też Wanda Osiewicz (uczesanie) i Jan Gawroński (oświetlenie). Przy teatrze działało Koło Przyjaciół i Koło Byłych Uczestników.
W ciągu 30 lat dali 96 premier - 562 przedstawienia, 250 tys. widzów. Teatr nosił tytuły zasłużonego dla województwa i miasta. W 1992 RM podjęła uchwałę o wpisaniu teatru do księgi zasłużonych dla miasta Zamościa. W 1991 przestał istnieć jako MTA (Teatr Młodych).


 * MTA w 1962-2004

Teatr dramatyczny

nr
premiery
data
 premiery
autor tytuł spektak
le
widzowie
8
9
11
14
17
19
b.d.
21
24
27
28
30
1963.09.28
1964.02.01
1964.11.15
1965.10.15
1966.05.28
1966.10.08
1967.01.23
1967.03.27
1968.02.11
1968.11.09
1969.03.08
1969.09.25

A. Maliszewski
 E. Szwarc
 W. Szekspir
 J. Słowacki
 A. Fredro
 W. Szekspir
 
H. Ch, Andersen
 A. Fredro
 J. Drda
 C. Goldoni
 K. Gruszczyński
 E. Szwarc

Antygona
 Smok
 Sen nocy letniej
 Mazepa
 Zemsta
 Burza
 Nowe szaty króla
 Pan Jowialski
 Igraszki z diabłem
 Awantura w Chioggi
 Wielki Bobby
 Człowiek i cień
16
5
10
12
9
7
b.d.
9
6
4
4
5
3470
2600
3500
4680
14.540
3590
b.d.
2750
2750
1900
1780
1980
32
36
40
43
44
49
51
52
55
57
58
59
61
1970.05.09
1971.01.23
1972.06.25
1973.11.05
1974.06.06
1975.05.24
1975.11.22
1976.05.16
1977.06.24
1978.01.08
1978.09.17
1979.01.05
1979.05.13

 W. Szekspir
 E. Jonesco
 E. Szwarc
 M. Gogol
 J. Kuśmierek
 J. Drda
 W. Gombrowicz
 A. Miller
 W. Szekspir
 E. Szwarc
 M. Bałucki
 Z. Jerzyna
 K. Gruszczyński

 Wieczór Trzech Króli
 Nosorożec
 Nagi król
 Rewizor
 Rok 1944
 Igraszki z diabłem
 Iwona. księżniczka Burgunda
 Czarownice z Salem
 Hamlet
 Don Kichot
 Grunt to rodzinka
 Iskrą tylko...
 Wielki Bobby
5
2
1
11
3
7
4
5
6
3
5
10
6

7950
920
450
1800
500
970
510
490
220
1300
1400
520
1800

62
63
65
68
69
70
73
81
114
117
1980.05.11
1980.10.11
1981.04.10
1982.01.16
1982.10.10
1982.10.23
1984.05.14
1987.06.13
2002.05.02
2004.05.01

J. Słowacki
 C.Gozzi
 S. Mrożek
 J. Molier
 A. Makarenko
 M. Ghelderode
K. Gruszczyński
 wg M. Gogola
 wg B. Brechta
 wg A. Jarry'go

 Balladyna
 Kruk
 Krawiec
 Lekarz mimo woli
 Poemat pedagogiczny
 Krzysztof Kolumb
 Człowiek w arsenale
 Inspekcja
 Wesele
 Ubuwcy
8
10
13
10
6
5
4
1
4
b.d.
1200
1500
360
3450
600
2400
2750
500
580
b.d.

 * W tym czasie zaprezentowano też inne formy teatralne: teatr poezji (6), teatr propozycji (6), widowiska poetyckie (9, np. w 1978 wieczór poezji Ameryki Łacińskiej), widowiska plenerowe (7), teatr dziecięcy (5), program satyryczny (2), program pieśni i tańca, estrada, teatr jednego autora, teatr małych form. W ciągu ostatnich 10 lat teatru dominował teatr wizji i ruchu - 10 premier, wszystkie to choreodramy przygotowane przez W. Zakrzewskiego (Zapoczątkowaliśmy w Zamościu teatr nie na scenie, a wśród publiczności).
 * Za 50 zł łapówki... wpuszczał ich na próby do jednej z sal woźny I Liceum.
 * W 1963 po programie Młodzieżowa książka życzeń i zażaleń, w którym młodzież zgłaszała pod adresem władzy w dowcipnej formie postulaty, dla Zakrzewskiego skończyło się to rozmową na "dywaniku". Przedstawienie My jesteśmy trubadurzy (30 IV 1965) władze uznały za zbyt inteligentne i pozwoliła zagrać tylko raz. Dlatego w sali na 400 miejsc tłoczyło się 600 widzów.
 * Igraszki z diabłem Jana Drdy MTA wystawiał w 1968, 1975 i 1996 jako Takie sobie igraszki.
 * Obrzęd przyjęcia do zespołu oparty był o tekst Mickiewicza z Pism Filomatycznych.

 !!! W 1965 przez 2 m-ce MTA zarabiał na płace pracowników PDK - występując w zakładach pracy.
 * W 1972 MTA odeszło z PDK, gdy kierownictwo postawiło ultimatum -  zmianę charakteru pracy. Chodziło o zaprzestanie pracy nad utworami dramatycznymi na rzecz okolicznościowych programów.
 * 25 VII 1983 wystąpił w tamtejszym Lecie Teatralnym wśród teatrów zawodowych, z widowiskiem dźwięku i ruchu Złoty lis.